A. KIẾN THỨC CƠ BẢN
1. Thiết bị và giao thức mạng
1.1. Một số thiết bị mạng thông dụng
Thiết bị mạng là các thiết bị có khả năng kết nối với nhau và cho phép kết nối các máy tính hoặc các thiết bị thông minh để tạo ra hệ thống mạng máy tính.
| Thiết bị | Vai trò/Chức năng |
| Modem (Bộ điều giải) | Biến đổi dữ liệu số từ các thiết bị kết nối mạng thành tín hiệu tương tự để truyền đi qua mạng ( Điều chế) và ngược lại ( Giải điều chế). |
| Access point ( Điểm truy cập không dây ) | Tạo ra WLAN để kết nối các thiết bị không dây vào mạng LAN hoặc mạng không dây. Có thể thực hiện chức năng định tuyến trong mạng không dây, quản lí truy cập người dùng. |
| Switch (Bộ chuyển mạch) | Kết nối các thiết bị (kể cả máy tính) với nhau theo mô hình mạng hình sao và đóng vai trò trung tâm. Có khả năng mở rộng băng thông ( số bit truyền trên giây ) của đường truyền. |
| Server (Máy chủ ) | Các máy tính lưu trữ dữ liệu, cung cấp dịch vụ, chia sẻ tài nguyên, quản lí mạng, đảm bảo độ tin cậy, hiệu suất và bảo mật hệ thống mạng. |
| Router (Bộ định tuyến ) | Là thiết bị mạng chuyển tiếp dữ liệu giữa các mạng khác nhau. Giúp kết nối mạng nội bộ với mạng Internet. |
| Cáp mạng | Là phương tiện truyền tải dữ liệu giữa các thiết bị trong mạng có dây. |
1.2. Giao thức mạng và giao thức TCP/IP
Giao thức mạng (Network protocol) là tập hợp các quy tắc được thiết lập nhằm xác định cách để định dạng, truyền và nhận dữ liệu sao cho các máy tính, thiết bị mạng có thể giao tiếp với nhau, bất kể sự khác biệt về cơ sở hạ tầng, thiết kế hay các tiêu chuẩn cơ bản giữa chúng.
Giao thức mạng hoạt động trên thiết bị gửi: đóng gói dữ liệu; xác định địa chỉ IP
xác định địa chỉ MAC; xác định đường đi tối ưu; truyền gói dữ liệu; kiểm tra lỗi và đảm bảo độ tin cậy.
Giao thức mạng hoạt động trên thiết bị nhận: tiếp nhận gói dữ liệu; kiểm tra địa chỉ IP; kiểm tra địa chỉ MAC; kiểm tra lỗi và đảm bảo độ tin cậy; giải nén dữ liệu.
Một số giao thức mạng thông dụng:
- Truyền dữ liệu: HTTP, HTTPS.
- Truyền tải tệp: FTP.
- Truyền tải thư điện tử: MIME, SMTP, POP3, IMAP.
- Truyền tải dữ liệu giữa các thiết bị không dây: WAP.
Giao thức TCP/IP (Transmission Control Protocol/Internet Protocol) là một bộ các
giao thức trao đổi dữ liệu được sử dụng để truyền tải dữ liệu và kết nối các thiết bị trên mạng Internet.
| Giao thức TCP | Giao thức IP |
| - Quản lí việc thiết lập, duy trì và đóng kết nối giữa các thiết bị trên mạng. - Đảm bảo truyền tải dữ liệu đáng tin cậy và theo đúng thứ tự từ nguồn đến đích. - Xác định cách chia dữ liệu thành các gói. - Kiểm tra tính toàn vẹn của dữ liệu. - Quản lí việc truyền dữ liệu lại nếu cần. | - Quản lí việc định địa chỉ và định tuyến của các gói dữ liệu trong mạng. – Mỗi thiết bị trên mạng được gán một địa chỉ IP duy nhất, cho phép xác định trong mạng và làm cho việc định tuyến dữ liệu giữa các thiết bị trở nên có thể thực hiện được. |
Các giao thức TCP/IP phổ biển
- HTTP: Truyền tải và trao đổi thông tin giữa máy chủ web và trình duyệt web.
- HTTPS: Truyền tải và trao đổi thông tin an toàn giữa máy chủ web và trình duyệt web.
– FTP: Truyền tệp giữa các máy tính trên mạng